Artvinliler Ahıska Türkü mü? Gelin, Birlikte Çözüm Arayalım!
İzmir’de yaşayan biri olarak, sürekli arkadaş ortamımda espri yapan, her konuyu fazlasıyla derinlemesine düşünen ama kimseyi sıkmayan bir tipim. Bu da demek oluyor ki, bazen kafama takılan soruların cevabını bulmaya çalışırken, kendimi fazlasıyla mizahi bir yolda buluyorum. Artvinliler Ahıska Türkü mü sorusu da bu şekilde kafamı kurcalamaya başlamış bir mesele oldu. Çünkü Artvinliler ve Ahıska Türkleri arasında, tam olarak nasıl bir bağlantı var? Hadi bunu, biraz eğlenceli bir dille çözmeye çalışalım!
Artvinliler Kimdir? Biraz Tanıyalım
Öncelikle Artvinlileri tanıyalım. Artvin, Karadeniz Bölgesi’nin güneydoğusunda, zengin doğası ve samimi insanlarıyla bilinen bir ilimiz. Bu şehirde yaşayan insanlar, aynı zamanda çok misafirperverdir. Hani derler ya, “Misafir, Allah’ın rızkıdır!” İşte Artvinliler, bunu fazlasıyla ciddiye alır. Bir yere gittiğinizde, karşınızda bir Artvinli varsa, size ikram edecek bir şey bulmak için o kadar çok uğraşır ki, yoksa da bulur.
Ben: “Artvinliler tam da bu yüzden sevilir. Şehre gelip misafirliğe gidince, karşınıza mutlaka bir çay, bir kahve çıkar.”
Bir arkadaşım: “Evet ama işte, o kadar misafirperverler ki, bir noktada seni baş köşeye oturtup, seni sofrada ‘misafir’ olarak görmekten de mutlu olurlar.”
Artvinli olmak demek, dağları, vadileri ve eşsiz yeşil manzaraları sevmenin yanı sıra, bu topraklarda büyüyüp, sıcak bir kültüre sahip olmak demek. Artvinli olmak, başka bir şey… Ama bir de Ahıska Türkleri meselesi var ki, bu gerçekten kafaları karıştırıyor.
Ahıska Türkleri Kimdir?
Ahıska Türkleri, Orta Asya’dan gelen ve Sovyetler Birliği döneminde, Gürcistan’a bağlı Ahıska bölgesinde yaşamış bir halktır. Birçok Ahıska Türkü, 1944 yılında Sovyet yönetimi tarafından sürgün edilmiştir. Bugün, Türkiye’nin çeşitli şehirlerinde ve dünyada diaspora olarak yaşayan Ahıska Türkleri, kültürel olarak çok zengin bir geçmişe sahiptir. Hani derler ya, “Sürgün yedi, ama kültüründen hiçbir şey kaybetmedi.” İşte Ahıska Türkleri de tam olarak böyle bir halktır.
Ben: “Peki, Artvinliler Ahıska Türkü mü? Hadi gelin, bunun üzerine biraz kafa yoralım!”
Bir arkadaşım: “Yani ben Artvinliyim, Ahıska Türkü de sayılır mıyım?”
Ben: “Vallahi bilmiyorum ama işte tam da bu soru yüzünden biraz karıştık zaten!”
Artvinliler Ahıska Türkü mü? İki Kültürün Kesişen Noktaları
Artvinliler ve Ahıska Türkleri arasında bazı benzerlikler var, ama her ikisinin de kökenleri farklı. Artvinliler, köken olarak çeşitli etnik gruplardan gelen bir halktır. Karadeniz’e özgü bir yaşam tarzı, misafirperverlikleri, müzikleri ve yemekleriyle tanınırlar. Ahıska Türkleri ise daha çok Orta Asya kökenli olup, Sovyet döneminde büyük acılar yaşamışlardır.
Ama burada bir şey var ki, her iki topluluk da birbirine benzer kültürel öğelere sahip olabilir. Örneğin, her ikisi de geleneksel yemeklerini sever ve misafirperverlik konusunda neredeyse yarışırlar. Artvin’deki kuymak, hamsi ve mısır ekmeği, Ahıska Türklerinin mutfağındaki pilav, börek ve tatlılarla birleşiyor ve gerçekten de her iki mutfağın da eşsiz lezzetleri, insanı yormadan mutlu edebiliyor.
Bir arkadaşım: “Ya abi, sen ne anlatıyorsun? Sonunda yemek meselesine geldik!”
Ben: “Evet, farkındayım. Ama inanın, burada bir gerçek var. Yemek bir kültürdür. Misafir ağırlamayı öğrenmenin en lezzetli yoludur.”
Artvinliler ve Ahıska Türkleri Arasındaki Ortak Noktalar
Artvinliler ve Ahıska Türkleri arasında bazı benzerlikler bulmak zor değil. Mesela, her iki topluluk da çok misafirperverdir. Eğer Artvinli birine yolunuz düşerse, evine davet edilmeden bir çay içmeden gidemezsiniz. Ahıska Türkleri de aynı şekilde, özellikle dışarıdan gelen misafirlere saygı gösterir ve ikramda bulunurlar. İki kültür de hayatta daha çok birbirini tanımayı, kaynaşmayı ve paylaşmayı seven topluluklardır.
Ben: “Peki, Artvinli bir arkadaşım var. Kendisi her zaman ‘Biz Ahıska Türkü müyüz, Artvinli miyiz?’ diye şaka yapar!”
Bir arkadaşım: “Aslında, ikisini de aynı kefeye koymak çok yanlış olmaz. Sonuçta bir şekilde hepsi aynı çatı altında birleşiyor.”
Artvinliler ve Ahıska Türkleri arasındaki bu kültürel benzerlikler, sadece yemekle değil, bir bütün olarak yaşam tarzı ile ilgilidir. Misafirperverlik, güçlü aile bağları, ve dağ köylerinden gelen yaşam bilgeliği her iki halkta da vardır.
Sonuç: Ahıska Türkleri mi Artvinliler mi?
Artvinliler Ahıska Türkü mü sorusuna net bir cevap vermek aslında zor. Çünkü, her iki topluluk farklı coğrafyalardan gelmiş olsa da, kültürel açıdan birçok ortak paydada buluşuyorlar. Ama bir şeyi söyleyebilirim: İster Artvinli, ister Ahıska Türkü, her ikisi de sıcak kanlıdır, yemek konusunda cömerttir ve misafire asla hayır demezler.
Bir şey kesin: Artvinlilerin ve Ahıska Türklerinin ortak noktasındaki bu misafirperverlik, hayatı gerçekten daha keyifli kılıyor. Sonuçta, bir kültürün derinliğine inmeden, yüzeysel olarak bakmak her zaman eksik kalır. Eğer yolunuz Artvin’e düşerse ya da bir Ahıska Türkü ile tanışırsanız, emin olun, o misafirperverlikten nasibinizi alırsınız!